چاپ مقالات آیزاک آسیموف درباره ادبیات علمی‌تخیلی


به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «آسیموف؛ از ادبیات علمی‌تخیلی می‌گوید» نوشته آیزاک آسیموف به‌تازگی با ترجمه سعید سیمرغ توسط انتشارات جهان کتاب منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌کتاب سیزدهمین‌عنوان از مجموعه «دانش و فن برای همه» است که این‌ناشر چاپ می‌کند.

آیزاک آسیموف یکی از نویسندگانی است که در دهه ۱۹۴۰ دوران طلایی ادبیات علمی‌تخیلی را شکل دادند. او همراه با رابرت اِی. هاینلاین و آرتور سی.کلارک تبدیل به ۳ غول این‌گونه ادبی شدند و این‌مقام را تثبیت کردند. اگرچه کلارک و هاینلاین از نظر ادبی قوی‌تر بودند، اما آسیموف به‌دلیل گستره وسیع موضوعات آثارش، شهرت بیشتری داشت. علاقه‌مندان آثار داستانی او، به خواندن آثار غیرداستانی‌اش هم ترغیب می‌شدند و همین‌اتفاق در جهت عکس برای خوانندگان آثار غیرداستانی‌اش هم اتفاق می‌افتاد. پس مخاطبان توقع داشتند نویسنده صدها داستان کوتاه و بلند و ده‌ها رمان علمی‌تخیلی، گاهی درباره ادبیات علمی‌تخیلی هم بنویسد.

آسیموف در سال‌های فعالیتش، به درخواست نشریات گوناگون و گاهی به خواست خودش، درباره ادبیات علمی تخیلی مقاله نوشت که این‌نوشتارها منبعی برای آشنایی با این‌نوع ادبیات و چگونگی خلق آن هستند.

کتاب پیش‌رو ازنظر فصل‌بندی نوشتارها، ۸ فصل دارد که هرکدام عناوین مختلفی را در برمی‌گیرند. فصول «آسیموف» به این‌ترتیب‌اند:

«کلیت تخیل علمی» با ۵ زیرعنوان «دیدگاه شخصی من»، «سفرهای شگفت‌انگیز»، «نام این‌گونه ادبی»، «جهان علمی‌تخیلی» و «ماجراجویی!».

«نوشتن داستان علمی‌تخیلی» با ۸ زیرعنوان «سرنخ‌ها»، «به هیچ‌وجه عوامانه نیست»،‌ «ابزار آموزش»، «خیلی بامزه است»، «شیشه رنگی و شیشه ساده»، «دانشمند در مقام تبهکار»، «واژگان علمی‌تخیلی» و «تلاش برای نوشتن».

«پیش‌بینی در ادبیات علمی‌تخیلی» با ۲ زیرعنوان «دیدن آینده چقدر آسان است!» و «رویاهای علمی‌تخیلی».

«تاریخچه علمی‌تخیلی» با ۱۰ زیرعنوان «جهان پیشاعلمی»، «علمی‌تخیلی و جامعه»، «علمی‌تخیلی، ۱۹۳۸»، «علمی‌تخیلی چگونه تبدیل به کسب و کاری بزرگ شد»، «انفجار علمی‌تخیلی»، «دوران طلاییِ پیشِ رو»، «فراسوی مغز ما»، «اسطوره ماشین‌ها»، «علمی‌تخیلی اتحاد شوروی» و «باز هم علمی‌تخیلی اتحاد شوروی».

«نویسندگان علمی‌تخیلی» با ۱۳ زیرعنوان «نخستین رمان علمی‌تخیلی»، «نخستین نویسنده علمی‌تخیلی»، «حفره‌ای در میان»، «رخنه در ادبیات علمی‌تخیلی»، «بزرگ، بزرگ، بزرگ»، «لمس کمبل»، «به یاد پِگ»، «هوراس»،‌ «دومین نواَختر»، «ری بردبری»، «آرتور سی.کلارک»، «ریش‌سفید ادبیات علمی‌تخیلی» و «برادری در دنیای علمی‌تخیلی».

«هواداران علمی‌تخیلی» با ۶ زیرعنوان «همایش‌های ما»، «هیوگو»، «سالگردها»، «ستون نامه‌ها»، «مقاله‌های مجلات علمی‌تخیلی» و «نامه‌های برگشتی».

«نقد علمی‌تخیلی» با ۶ زیرعنوان «چه‌چیزی باعث خوب‌شدن یک‌داستان علمی‌تخیلی می‌شود؟»، «۱۹۸۴»، «حلقه شیطان»، «پاسخی به جنگ‌های ستاره‌ای؟»، «ادبیات گمانه‌زن» و «منتقد بی‌میل».

«دنیای علمی‌تخیلی و من» با ۵ زیرعنوان «هیچ‌چیزی مثل یک‌بنیاد خوب نیست»، «مجموعه وندل اِرت»، «آیزاک آسیموفز ساینس فیکشن مگزین»، «من و هالیوود» و «نویسنده پرکار».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

با این‌همه حال و هوای سده نوزدهم به‌سرعت به‌سوی خوش‌بینی میل پیدا کرد. توسعه انقلاب صنعتی شکل‌گیری مجموعه کارخانه‌هایی را در بریتانیای کبیر سرعت بخشید که یکی از کابوس‌های وحشتناک تاریخ به‌شمار می‌رود، ولی طبقه‌های متوسط و اعیان به فراوانی از آن سود بردند. امپراتوری بریتانیای کبیر گسترش یافت و کشورهای دیگر نیز همچنان که صنعتی می‌شدند و قدرت و ثروت بیشتری (هرچند که به‌صورت مساوی توزیع نشده بود) به دست آوردند.

پس جای تعجبی ندارد که نویسنده فرانسوی، ژول ورن (نخستین علمی‌تخیلی‌نویس حرفه‌ای، به آن‌معنا که نخستین کسی بود که بخش بزرگی از هزینه‌های زندگی‌اش را از طریق نوشتن چیزهایی که اکنون علمی‌تخیلی می‌دانیم تامین می‌کرد) خوش‌بینی را در داستان‌هایش دمید. قهرمان‌های او اوج آسمان‌ها و قعر دریاها را کاوش می‌کنند، به ارتفاع ماه و به عمق زمین نفوذ می‌کنند و همیشه دستاوردهای باشکوهی دارند که ما را با خودشان همراه می‌کنند. موانعی وجود دارند که باید از آن‌ها گذشت، و این پشت‌سر گذاشتن موانع است که اهمیت دارد.

این‌کتاب با ۴۳۶ صفحه، شمارگان ۴۰۰ نسخه و قیمت ۴۵۰ هزار تومان منتشر شده است.



منیع: خبرگزاری مهر

نویسنده «نقد تساهل محض» درگذشت


به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از آسوشیتدپرس، پروفسور رابرت پل وولف آمریکایی که متفکر، نویسنده، معلم و مدافع زندگی فکری عمومی بود، در ۹۱ سالگی درگذشت.

این‌نویسنده سال ۱۹۳۳ در نیویورک متولد شد. سال ۱۹۵۰ در ۱۶ سالگی وارد دانشگاه هاروارد شد و در ۱۹ سالگی مدرک لیسانس خود را گرفت و وقتی ۲۳ ساله بود دوره دکتری خود را در رشته فلسفه با پایان‌نامه خود با عنوان «نظریه فعالیت ذهنی در رساله طبیعت انسان و نقد عقل محض» به پایان برد. وولف کار خود را در فلسفه آکادمیک به عنوان مدرس در هاروارد در سال ۱۹۵۸ شروع کرد و مدتی در دانشگاه شیکاگو و دانشگاه کلمبیا تدریس کرد و جوانترین استاد فلسفه دانشگاه شد.

وی سال ۱۹۷۱ به هیئت علمی دانشگاه ماساچوست در آمهرست پیوست و تا زمان بازنشستگی در سال ۲۰۰۸ درآنجا به عنوان استاد فلسفه و سپس به عنوان استاد و مدیر تحصیلات تکمیلی در برنامه دکتری دپارتمان مطالعات آفریقایی-آمریکایی کار کرد و سال ۲۰۱۷ به عضویت انجمن دانش پژوهان ارشد در دانشگاه کلمبیا منصوب شد.

وولف به‌عنوان یک محقق، به دلیل تحلیل انتقادی‌اش از شخصیت‌های اصلی سنت فلسفی اروپا و آثار متعددی که در زمینه فلسفه تالیف کرد، شهرت داشت. تحلیل دقیق او از نوشته‌های امانوئل کانت در مورد متافیزیک و نظریه اخلاقی در دوران اولیه کارش، به ویژه «نظریه کانت درباره فعالیت ذهنی» (۱۹۶۳) و «خودمختاری عقل» (۱۹۷۴) با تحسین روبه رو شد. وی در اواسط زندگی حرفه‌ای‌اش، به نظریه اقتصاد کار کارل مارکس در کتاب «سرمایه» علاقه‌مند شد و در کتاب‌های «درک مارکس» (۱۹۸۴) و «کیسه‌های پول باید خیلی خوش شانس باشند» (۱۹۸۸) به نقد آنها پرداخت.

آثار اصلی فلسفی ولف بیشتر بر لیبرال دموکراسی غربی متمرکز بود. مشهورترین کتاب او، «در دفاع از آنارشیسم» (۱۹۷۰) یک بررسی انتقادی درباره امکان مشروعیت در اقتدار دولتی است. این کتاب مخاطبان جهانی گسترده‌ای در بسیاری از رشته‌ها به دست آورد و به ده‌ها زبان ترجمه شده است. این اثر بر اساس کاوش وولف در جنبه‌های نظریه و نهادهای لیبرال دموکراسی در کتاب‌های «آرمان‌های دانشگاه» (۱۹۶۹)، «فقر لیبرالیسم» (۱۹۶۸) و «نقد تساهل محض» (۱۹۶۵) که با همکاری هربرت مارکوزه و بارینگتون مور جونیور نوشته شده بود، شکل گرفت.

پروفسور وولف از نظر سیاسی هم به همان اندازه که در زمینه آکادمیک فعالیت داشت، جدی بود، و بحث‌های سیاسی درباره خلع سلاح هسته‌ای در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۶۰، جنگ ویتنام در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۷۰ در کلمبیا را در پیش گرفت و در تظاهرات ضدجنگ ۱۹۶۸ و ضد آپارتاید آفریقای جنوبی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۹۰ شرکت می‌کرد و به این افتخار می کرد که در هاروارد برای اعتراضی که از دانشگاه خواسته شده بود دارایی‌های خود در دولت آپارتاید آفریقای جنوبی را بیرون بیاورد، دستگیر شد.

او به زودی به یکی از «پدران بنیانگذار» و اولین مربی ارشد مطالعات اجتماعی بدل شد که برنامه‌ای بین رشته‌ای بود که به دانشجویان امکان می‌داد تا موضوع‌های بحث‌برانگیز یا غیرمتعارف سیاسی را بررسی کنند و آنها را با ابزارهای روش شناختی قوی‌تر مجهز کنند. وی پس از ورود به دانشگاه ماساچوست، برنامه تفکر اجتماعی و اقتصاد سیاسی را تأسیس کرد، که یک برنامه کارشناسی بود که بر اساس مدل مطالعات اجتماعی ساخته شده و به استفاده از دیدگاه‌های انتقادی برای تحلیل روابط سیاسی و اجتماعی در جوامع و نهادها اختصاص داشت.

مشارکت وولف در جنبش حذف آپارتاید در دهه ۱۹۸۰ باعث شد تا او در سال ۱۹۹۰ یک سازمان غیرانتفاعی به نام بورسیه‌های دانشگاهی برای دانشجویان آفریقای جنوبی تأسیس کند که با کمک مالی به دانشجویان سیاه‌پوست آفریقای جنوبی، امکان آموزش عالی را در دسترس آنها قرار می‌داد. این سازمان در طول دو دهه فعالیت خود، هزینه تحصیل بیش از ۱۵۰۰ دانش‌آموز را تامین کرد. وی سال ۲۰۱۱ به پاس تأثیر تلاش‌هایش، مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه کیپ غربی را از اسقف اعظم دزموند توتو دریافت کرد.

پروفسور وولف همچنان به عدالت نژادی متعهد ماند و در همکاری با دانشکده W.E.B. انرژی و مهارت‌های سازمانی خود را برای کمک به ایجاد یک برنامه دکترا در مطالعات آفریقایی-آمریکایی وقف کرد. او تا زمان بازنشستگی خود در سال ۲۰۰۸ در این دپارتمان باقی ماند و در زمینه اهمیت مطالعات آفریقایی-آمریکایی به عنوان یک رشته دانشگاهی کار کرد و تجربه خود را در کتابی با عنوان تحریک‌آمیز «اتوبیوگرافی یک مرد سفید سابق» که سال ۲۰۰۵ منتشر شد، گردآورد.

بازنشستگی فصل جدیدی را در زندگی وولف به عنوان یک روشنفکر عمومی به ارمغان آورد و او با ایجاد وبلاگی پرطرفدار به نام «سنگ فیلسوف» به ارائه تفسیر در زمینه سیاست و نیز بحث درباره چالش‌های وجودی پیری و یافتن مخاطب جدید پرداخت.

وولف در سال‌های آخر زندگی خود به بیماری پارکینسون مبتلا شد که به سرعت پیشرفت کرد و محدودیت‌های فیزیکی شدیدی را ایجاد کرد و با تلاش وی برای سازگار کردن خود با این ناتوانی‌ها، توانست به نوشتن فعالانه در وبلاگ خود ادامه دهد و برنامه آموزش از راه دور را درباره جلد یک «سرمایه» مارکس به گروهی از اساتید، دانشجویان کارشناسی ارشد و کارشناسی در هاروارد در ترم بهار ۲۰۲۴ و زمانی که ۹۰ ساله بود، ارائه دهد.

کتاب «نقد تساهل محض» که سال ۱۹۶۵ منتشر و به یکی از آثار کلاسیک فلسفه سیاسی و اجتماعی معاصر بدل شده، از این‌مولف به فارسی ترجمه و منتشر شده است.



منیع: خبرگزاری مهر

بوکر عربی ۲۰۲۵ نامزدهایش را شناخت


به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سایت جایزه، جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی عربی (IPAF) که به عنوان بوکر عربی شناخته می‌شود و معتبرترین جایزه ادبی در جهان عرب است، فهرست اولیه خود را که شامل ۱۶ رمان است، برای رقابت ۲۰۲۵ منتشر کرد.

این فهرست از میان ۱۲۴ کتاب ارسال شده برای این جایزه انتخاب شده و هیئتی متشکل از ۵ داور به ریاست مونا بیکر چهره دانشگاهی مصری با همراهی سعید بنگراد چهره دانشگاهی و منتقد مراکشی، مریم الهاشمی منتقد و استاد دانشگاه از امارات، بلال اورفالی محقق و دانشگاهی لبنانی و سامپسا پلتونن مترجم فنلاندی کار انتخاب را انجام داده است.

در این فهرست ۳ نویسنده که پیش از این در فهرست اولیه این جایزه جای داشتند حضور دارند که شامل رشید الضیف نامزد سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۴، سوسن جمیل حسن نامزد سال ۲۰۲۳ و تایسیر خلف نامزدی ۲۰۱۷ می شود. اظهر جرجیس هم سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۳ در فهرست نهایی این جایزه جای داشت. در کنار این نویسندگان، ۱۲ نویسنده دیگر برای اولین بار به این فهرست راه یافته اند.

فهرست کامل کتاب‌های نامزد شده چنین است:

عقیل الموسوی برای «گریه کنندگان» از بحرین

انعام بیوض برای «هواریا» از الجزایر

رشید الضعیف برای «زینا چه دید و چه ندید» از لبنان

احمد فال الدین برای «دانشمند» از موریتانی

جان دوست برای «زندانی فرانسوی» از سوریه

سوسن جمیل حسن برای «وارث کلیدها» از سوریه

ایمان حمیدان برای «آهنگ هایی برای تاریکی» از لبنان

ازهر جرجیس برای «دره پروانه‌ها» از عراق

حسن کمال برای «رمان دزدیده شده» از مصر

تیسیر خلف برای «مسیحای اندلس» از سوریه

احمد الملوانی برای «رویاهای شاد» از مصر

محمد سمیر ندا برای «دعای اضطراب» از مصر

نادیا نجار برای «لمس نور» از امارات

حنین الصایغ برای «منشور زنان» از لبنان

سومر شحاده برای «زندگی من تازه شروع شده است» از سوریه

ایمن رجب طاهر برای «حامل مشعل» از مصر

رمان‌های فهرست اولیه امسال خوانندگان را از خیابان‌های شلوغ لبنان و بحرین دهه ۱۹۸۰ به شهر پرجنب‌وجوش اوران در الجزایر می‌برند. از گورستانی در بغداد و شهری خیالی و آخرالزمانی که در آن مردم به طور مصنوعی به خواب می‌روند، به زندگی شخصیت‌های تاریخی مانند امام ابوحامد غزالی می‌روند و زندگی در اندلس را دوباره به تصویر می‌کشند. برخی از رمان‌ها هم داستان‌های نسل‌ها را در پس‌زمینه‌ای از تحولات سیاسی دنبال می‌کنند تا در مجموع طیفی از دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و دیدگاه‌ها و تجربیات شخصی و جمعی را منتقل کنند.

جایزه بین المللی ادبیات داستانی عربی یک جایزه ادبی سالانه برای رمان‌هایی است که به زبان عربی نوشته شده‌اند و به برنده جایزه‌ای ۵۰ هزار دلاری اهدا می‌شود. این جایزه از سوی مرکز زبان عربی ابوظبی، در بخش فرهنگ و گردشگری حمایت می‌شود.

از میان این فهرست ۶ عنوان توسط داوران انتخاب و در قالب فهرست نهایی در روز چهارشنبه ۱۹ فوریه ۲۰۲۵ (یکم اسفند) در کتابخانه اسکندریه مصر معرفی خواهند شد.

برنده این جایزه پنجشنبه ۲۴ آوریل ۲۰۲۵ (۴ اردیبهشت ۱۴۰۴) در نمایشگاه کتاب ابوظبی معرفی خواهد شد.



منیع: خبرگزاری مهر

«در غرب خبری نیست» به چاپ ششم رسید


به گزارش خبرنگار مهر، رمان «در غرب خبری نیست» اریش ماریا رمارک با ترجمه سیروس تاجبخش به‌تازگی توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ ششم رسیده است. رمارک، که خود از سربازان جنگ جهانی اول بوده، در این اثر تجربیات شخصی‌اش را بازتاب داده و احساسات سربازان جوان را در برابر هولناکی جنگ به تصویر کشیده است.

این‌رمان دربرگیرنده داستان سربازی جوان به نام پل بومر است که همراه همکلاسی‌هایش برای جنگ جهانی اول به جبهه فرستاده می‌شود.

کتاب با توصیف‌های بی‌رحمانه از خشونت جنگ آغاز می‌شود؛ جایی که سربازان تنها برای بقا تلاش می‌کنند و هر روز شاهد مرگ دوستان و هم‌رزمان خود هستند. رمارک به‌جای تمرکز بر قهرمانی‌های نظامی، بر تأثیرات روانی و جسمی جنگ بر افراد متمرکز شده است. پل بومر و دوستانش در حالی که برای میهن‌شان می‌جنگند، به تدریج متوجه پوچی و بی‌معنایی جنگ می‌شوند. یکی از پیام‌های این‌کتاب، شکاف عمیقی است که میان نسل جوان و نسل‌های گذشته ایجاد شده است. معلمان و والدین، جوانان را با تبلیغات و آرمان‌گرایی‌های پوچ به جبهه فرستاده‌اند، در حالی که خود از واقعیت‌های هولناک جنگ بی‌خبر بوده‌اند.

«در غرب خبری نیست» در طول دهه‌ها الهام‌بخش آثار متعدد هنری و سینمایی شد و اقتباس سینمایی آن که سال ۱۹۳۰ به کارگردانی لوئیس مایلستون ساخته شد، توانست جایزه اسکار بهترین فیلم را کسب کند.



منیع: خبرگزاری مهر